Astım, solunum yollarının iltihaplanmasına ve şişmesine neden olarak akciğerlere girip çıkabilecek hava miktarını azaltır. Bununla birlikte, birkaç farklı astım türleri vardır ve her birinin kendi tetikleyicileri vardır. Genel olarak astım, bir kişinin ilaç kullanarak ve astım ataklarına neden olan tetikleyicileri önleyerek kontrol edebileceği ömür boyu süren bir durumdur.
Alerjik Astım
Alerjik astım, astım hastalarının büyük bir çoğunluğunun sahip olduğu bir astım türüdür. Alerjik astımı olan her 10 kişiden yaklaşık 8’inde egzama, alerjik rinit veya gıda alerjisi gibi başka bir alerjik durum da mevcuttur. Ortamdaki bazı alerjenler, alerjik astımı tetikleyebilir.
Alerjik astımı tetikleyen yaygın alerjenler şunlardır:
- Polen,
- Evcil hayvan kepeği,
- Küf sporları,
- Süt, yumurta ve bazı kuruyemişler gibi yiyecekler,
- Toz akarları, hamam böcekleri ve hamam böceği dışkısı,
- Tütün dumanı, otomobil ve kimyasal dumanlar gibi havadaki tahriş edici maddeler,
- Parfüm gibi ağır kokulu ürünler.
Alerjik Olmayan Astım
Alerjik olmayan veya içsel astım, bir atağı tetiklemek için bir alerjene ihtiyaç duymaz. Alerjik olmayan astım türü, alerjik astıma göre daha az kişiyi etkiler. Yetişkinlikte ortaya çıkması daha olasıdır ve erkeklerden daha fazla kadını etkiler. Uzmanlar, alerjik olmayan astımın genetik ve çevresel faktörlere bağlı olarak geliştiğine inanmaktadır. Bazı durumlara maruz kalmak belirtilerin ortaya çıkmasına neden olabilir. Örneğin,
- Soğuk
- Nem
- Stres
- Egzersiz yapmak
- Kirlilik
- Duman gibi havadaki tahriş edici maddeler
Soğuk algınlığı, grip veya sinüs enfeksiyonu gibi solunum yolu enfeksiyonları gibi durumlar alerjik olmayan astıma neden olabilir.
Mevsimsel Astım
Mevsimsel astımda belirtiler yılın belli zamanlarında alevlenir. Mevsimsel astımı olan kişiler aşağıdaki durumların olduğu zamanlarda belirti yaşayabilirler:
- Polen sayılarının yüksek olduğu polen alerjisi mevsimi,
- Havadaki ani değişiklikler, soğuk ve sıcak hava,
- Hava kirliliğinin yüksek düzeye çıktığı zamanlar,
- Enfeksiyonların yoğun olduğu zamanlar.
Mesleki Astım
Mesleki astım, işyeri tetikleyicilerinden kaynaklanır. Bilinen tetikleyicilerin listesi uzun ve çeşitlidir, ancak bunlar genellikle soluduğunuz şeylerdir. Bu tür astımla, sadece iş başında olduğunuz günlerde nefes almakta güçlük çekebilir ve astım belirtileri yaşayabilirsiniz. Bu tip astımı olan pek çok kişide tipik astım hırıltısı yerine burun akıntısı ve tıkanıklığı, gözde tahriş veya öksürük vardır. Mesleki astım ofisler, mağazalar, hastaneler ve tıbbi tesisler dahil hemen hemen her iş alanında veya herhangi bir çalışma ortamında ortaya çıkabilir.
Egzersiz Kaynaklı Astım
Egzersiz kaynaklı astım, egzersiz sırasında veya hemen sonrasında belirtiler veya başka bir yorucu aktivite biçimi ortaya çıktığında meydana gelir. Bu durum, egzersizden yaklaşık 5-20 dakika sonra gerçekleşebilir. Egzersizden sonra nefes darlığı görülmesi yaygın olsa da, egzersize bağlı astım da hafiften şiddetliye kadar değişen öksürük, hırıltılı solunum ve göğüs ağrısına neden olabilir. Astımı olan kişilerin yaklaşık % 90’ı, egzersize bağlı astım da yaşar ve vakaların çoğunun tedaviye iyi yanıt veren hafif bir formu vardır. Aşağıdaki faktörler ayrıca egzersize bağlı astım belirtilerini kötüleştirebilir:
- Klorlu havuzlar,
- Dışarıda hareket halindeyken kirli havaya maruz kalma,
- Buz pateni veya hokey oynarken soğuk, kuru hava,
- Sıcak yoga yaparken ılık, nemli hava.
Kontrol Etmesi Zor Astım
Kontrol edilmesi zor astım, kabul edilen bir alt tip veya tanı olmamasına rağmen, bazı insanlar belirtileri yönetmekte çok daha zorlanabilirler. Bu tür belirtiler sık sık ortaya çıkabilir veya kişi hayatı tehdit eden astım atakları geçirebilir. Aşağıdakiler dahil astımı kontrol etmenin zor olmasının bir dizi nedeni vardır:
- Kalp hastalığı veya diyabet gibi başka bir altta yatan sağlık durumuna sahip olmak,
- Sigara içmek veya sık sık dumanlı ortamlarda olmak,
- İlacı doğru zamanda veya doğru dozda almamak.
Şiddetli Astım
Şiddetli astım veya kırılgan astım, tüm astımlı yetişkinlerin yaklaşık % 4’ünü etkiler. Standart ilaçlar ile belirtilerin düzelmediği astımlar, şiddetli astım olarak kabul edilir. Şiddetli astımı olan kişiler muhtemelen:
Hafif-orta derecede astımı olan insanlardan daha fazla astım atağı vardır,
Astımlarının bir sonucu olarak hastanede daha fazla zaman geçirmişlerdir,
Uzun süreli steroid tabletleri almışlardır.
Şiddetli astım belirtileri, hafif-orta derecede astımla aynıdır, ancak çok daha şiddetli olabilirler. Bazen yaşamı tehdit edebilirler.